Χωρίς κατηγορία

Σέρρες: Πως υποδέχτηκαν οι κάτοικοι την 28η Οκτωβρίου 1940

Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου οι Σερραίοι θα ξυπνήσουν με τον οξύ και εφιαλτικό ήχο της σειρήνας, που θα τους προειδοποιεί για την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Στη μέχρι τότε ξέγνοιαστη και ήσυχη πόλη θα δημιουργηθεί μια ιδιαίτερα ζωηρή κίνηση καθώς μικροί και μεγάλοι θα ξεχυθούν από τα βαθιά χαράματα στους δρόμους, προκειμένου να πληροφορηθούν τα πολεμικά γεγονότα που έχουν κιόλας αρχίσει να τρέχουν. Όλοι όσοι στρατεύονται διαβάζουν από τις διάφορες προκηρύξεις και τις ανακοινώσεις, που έχουν κιόλας τοιχοκολληθεί στους δρόμους, τους τόπους κατάταξής τους ενώ οι περισσότερες σερραϊκές εφημερίδες δεν κυκλοφορούν παρά μόνο ένα μικρό μονόφυλλο τυπωμένο από τη μια του μεριά, ως έκτακτο παράρτημα από την “Πρόοδο”. Το παράρτημα αυτό, που κυκλοφορεί στις 10 το πρωί, περιέχει την προκήρυξη του μεράρχου Μάρκου τη σχετική με τη γενική επιστράτευση, καθώς και νουθεσίες για ψυχραιμία και συμμόρφωση των κατοίκων “…προς τας διαταγάς και οδηγίας των στρατιωτικών αρχών”.

Στις 4 Νοεμβρίου 1940 (με την υπ’ αριθ. πρωτ. 42 «διεύθυνσις δικαστική»), ο στρατιωτικός διοικητής Σερρών υποστράτηγος Βασίλειος Κρυστάλλης απαγορεύει τη λειτουργία των κινηματογράφων και παντός άλλου κέντρου διασκέδασης ύστερα από τις 10 το βράδυ. Ταυτόχρονα ορίζονται με ανακοίνωση της «παθητικής αεράμυνας» τα σπίτια και τα καταλύματα που θα είναι καταφύγια σε περιπτώσεις συναγερμού, στα οποία και απαγορευόταν το κάπνισμα.

Στην ανακοίνωση, που την υπογράφει ο διοικητής της Δημ. Δουκάκης, ως τέτοια αναφέρονται: 1) Το καταφύγιο του καφενείου Αίγλη 2) Του Δημαρχιακού μεγάρου 3) Το ζαχαροπλαστείο Χριστοδούλου 4) Το Διοικητήριο 5) Η νέα κλινική Ζαχαρόπουλου και 6) Οι κινηματογράφοι «Πάνθεον» και «Κρόνιον». Σε ορισμένα σημεία της πόλης έχουν ανοιχτεί και ορύγματα ενώ γίνονται υποδείξεις στους πολίτες να ανοίξουν ορύγματα και στις αυλές των κατοικιών τους «εφ’ όσον υπάρχει απόστασις τουλάχιστον 10 μέτρων από της οικοδομής και εις ανοικτούς χώρους πλησίον των οικιών των». Η έναρξη και η λήξη των συναγερμών θα δίνεται “υπό τριών σειρήνων ευρισκομένων εις επίκαιρα μέρη της πόλεως και διά του κώδωνος της Ακροπόλεως. Η έναρξις του συναγερμού θα δίδεται διά ηχήσεως ήτις θα διαρκεί επί εν και ήμισυ λεπτόν με διακοπή, η δε λήξις τούτου θα δίδεται διά ηχήσεως διαρκείας τριών λεπτών”. Με ανακοινώσεις δίνονταν από τις πρώτες κιόλας μέρες της κηρύξεως του πολέμου και άλλες «οδηγίες». Με αυτές απαγορευόταν τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες να περιφέρονται άσκοπα στην πόλη.

Σταματούσαν έτσι οι βόλτες των μεγάλων και τα ατελείωτα παιχνίδια των μικρών στους δρόμους και τις αλάνες και η πολιτεία έπαιρνε τη σκυθρωπή πολεμική της μορφή. Στις 17 του ίδιου μήνα στη μοναδική εφημερίδα, το «Σερραϊκόν Βήμα», που εξακολουθεί να κυκλοφορεί κατά τακτά χρονικά διαστήματα, διαβάζουμε: «Το “Κρόνιον” λειτουργεί κανονικώς”, ενώ συνεχίζονται οι έρανοι για την «Πυτζάμα των τραυματιών μας» και γίνεται έκκληση σε όσους Σερραίους έχουν και μπορούν, να προσφέρουν μπαστούνια για τους τραυματίες μας».

Είχε περάσει κιόλας το πρώτο «μούδιασμα» και οι νίκες των φαντάρων μας γίνονταν αντικείμενο συζήτησης και υπερηφάνειας από σπίτι σε σπίτι για όσους είχαν μείνει πίσω στα μετόπισθεν. Πολλοί από τους κατοίκους ξημεροβραδιάζονταν στα ραδιόφωνα της εποχής, στην προσπάθειά τους να έχουν μια πληρέστερη αντίληψη για το τι ακριβώς συνέβαινε ή προσπαθούσαν μέσα από τις εφημερίδες να πληροφορηθούν όσα λάβαιναν χώρα. Έτσι οι νίκες γιορτάζονταν με ηχηρές κωδωνοκρουσίες, λειτουργίες και παρακλήσεις του κλήρου. Σύλλογοι και σωματεία που κατάφεραν να μη διαλυθούν από την απουσία όσων είχαν στρατευθεί, φρόντιζαν για εράνους, συλλογή ειδών πρώτης ανάγκης καθώς και για επισκέψεις στους πρώτους κιόλας τραυματίες που κατέφταναν στο στρατιωτικό νοσοκομείο, δηλαδή στο κτίριο όπου σήμερα στεγάζεται το 3ο γυμνάσιο στις υπώρειες του Κουλά. Λίγο πιο πάνω από αυτό, στην κορυφή του λόφου, σε μια ειδική σιδεροκατασκευή, κάτι σαν έναν μικρό πύργο του ‘Αιφελ, θα δεσπόζει η τεράστια σειρήνα, έτοιμη ν’ αρχίσει το εφιαλτικό της ουρλιαχτό, ξεσηκώνοντας τους ανθρώπους και κάνοντάς τους να τρέχουν αλλόφρονες στους δρόμους.

Μέσα όμως απ’ όλα αυτά η ζωή θα συνεχιστεί στους κανονικούς της ρυθμούς, οι εφημερίδες της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας θα έρχονται όπως πάντα σε καθημερινή βάση με πρωτοσέλιδα τα νέα του πολέμου και εντυπωσιακό φωτογραφικό υλικό από τις νίκες των φαντάρων μας και κάπου-κάπου θα περνάνε μερικοί θεατρικοί σχηματισμοί που θα προσπαθούν να εμψυχώνουν τα λεγόμενα μετόπισθεν με έργα, όπως εκείνο το «Ψηλά στο μέτωπο», μια οπερέτα που παίζεται στον “Ορφέα” με τους Τούλα Δράκου, Νάκο Μιτσούκο – Παπαγεωργίου, Πέρσα Βλάχου, Πόπη Χάρμα, Σεσίλια, Ζάκα, Ζησιμόπουλο και Καπάτο Τα βράδια θα σβήνουν νωρίς τα φώτα ή θα κλείνονται καλά οι χαραμάδες από τα παράθυρα για να αποφεύγονται τυχόν φωτεινές διαρροές και πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες της στρατιωτικής διοίκησης, ο κόσμος θα επιμένει να ακούει πολύ ραδιόφωνο και θα περιμένει με αγωνία την εξέλιξη του πολέμου.

Το πρωί της 1ης Ιανουαρίου 1941 και με την ευκαιρία του καινούργιου χρόνου σε όλες σχεδόν τις εκκλησίες της πόλης που θα πλημμυρίσουν από κόσμο, θα διαβαστεί η εξής αυτοσχέδια προσευχή:

“Αγαπητοί εν Χριστώ Αδελφοί.

Η αυτοσχέδιος αυτή Προσευχή εγράφη δια την σημερινήν κατάστασιν μας. Ο στρατός μάχεται υπέρ πίστεως και Πατρίδος και υπέρ της ελευθερίας μας και ημείς ας τον βοηθήσωμεν δια της θερμής μας προσευχής και να παρακαλέσωμεν τον Πανάγαθον Θεόν με την καρδιά μας να μας ελευθερώση από τον εχθρόν μας όσον το δυνατόν γρηγορότερον από αυτόν τον καταστρεπτικώτατον πόλεμον.

 

Πηγή: serres.gr