Η λίμνη Κερκίνη είναι μια τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε το 1932 με την κατασκευή φράγματος στον ποταμό Στρυμόνα, κοντά στο χωριό Λιθότοπος. Αρχικά είχε ως στόχο την αντιπλημμυρική προστασία και την άρδευση των πεδιάδων Σερρών και Δράμας. Ωστόσο, εξαιτίας της συσσώρευσης φερτών υλών, δημιουργήθηκε νέο φράγμα και αναβαθμίσθηκε η λίμνη το 1982
Σήμερα, η Κερκίνη θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους υγροτόπους της Ελλάδας και περιλαμβάνεται στις περιοχές Ramsar και Natura 2000. Κάτοικοι της περιοχής είναι πάνω από 300 είδη πουλιών, πολλά από τα οποία σπάνια ή προστατευόμενα, όπως λευκοπελαργοί, φλαμίγκο και κορμοράνοι.
Στον υδάτινο κόσμο του βιότοπου ζουν περίπου 30 είδη ψαριών, ενώ γύρω από τη λίμνη εντοπίζονται και θηλαστικά όπως ελάφια, αγριόχοιροι ή και λύκοι.
Το οικοσύστημα περιλαμβάνει δάση από ιτιές, εκτάσεις με νούφαρα, καλαμιές αλλά και πλημμυρισμένες εκτάσεις. Η διακύμανση της στάθμης έως πέντε μέτρα ετησίως θέτει σε κίνδυνο πολλά φυτικά είδη που δεν αντέχουν σε αλλαγές βάθους.
Κοινωνικοοικονομικός ρόλος
Η λίμνη λειτουργεί ως αντιπλημμυρική προστασία και ταυτόχρονα ως πηγή άρδευσης για την αγροτική δραστηριότητα της περιοχής, συνεισφέροντας στην ανάπτυξη και υποστήριξη των προσφύγων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Επιπλέον, είναι πλούσια σε αλιευτικούς πόρους, με τοπικές κοινότητες να ασχολούνται με την αλιεία ως βιοποριστική δραστηριότητα.
Τουρισμός και δραστηριότητες
Αποτελεί πόλο έλξης τουριστών για εναλλακτικό τουρισμό, με δραστηριότητες όπως: παρατήρηση πουλιών, κανό, ιστιοπλοΐα με παραδοσιακές «πλάβες», ιππασία, τοξοβολία, πεζοπορία και φωτογραφία.
Το χωριό Κερκίνη φιλοξενεί το κέντρο ενημέρωσης (Wetland Information Centre), καθώς και οικολογικές μονάδες φιλοξενίας (όπως ο «Οικοπεριηγητής») που προσφέρουν ολοκληρωμένες εμπειρίες, διαμονή και παραδοσιακή γαστρονομία με κρέας και γαλακτοκομικά από νεροβούβαλα.
Η περιοχή είναι γνωστή για τη σημαντική εκτροφή ελληνικών νεροβουβαλιών. Περίπου 4.000 νεροβούβαλοι ζουν σήμερα εκεί, συνθέτοντας τη μεγαλύτερη συγκέντρωση στο είδος στην Ελλάδα. Η κουζίνα της περιοχής βασίζεται στη γαστρονομία του βουβαλίσιου κρέατος, με μεζέδες και ειδικά πιάτα, που αποτελούν τοπικό πόλο έλξης.
Προστατευτικά μέτρα και διαχείριση
Από τη δεκαετία του 1970 θεσπίστηκαν απαγορεύσεις θήρας. Το 2006 θεσμοθετήθηκε η Κερκίνη ως Εθνικό Πάρκο με γύρω στα 83.100 εκτάρια υπό προστασία. Έχουν καθοριστεί ζώνες αυστηρής φύλαξης, ειδικών χρήσεων και περιορισμών στις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Η Λίμνη Κερκίνη αποτελεί ένα ζωντανό παράδειγμα επιτυχημένης σύνδεσης ανθρώπινης προσπάθειας με φυσική αξία. Μοναδικό υγρότοπο, πλούσιο πολιτισμικά και βιολογικά, με περιβαλλοντική σημασία παγκόσμιας κλίμακας. Αν ψάχνετε εμπειρίες σύνδεσης με τη φύση και την παράδοση, η Κερκίνη αξίζει μια επίσκεψη — ανάλαφρη, αλλά αξέχαστηλίμνη Κερκίνη.
